Có bao giờ bạn tự hỏi những câu này trong đêm khuya không:
- Tại sao mình biết rõ cần phải rời bỏ công việc toxic này, nhưng ngày qua ngày mình vẫn ngồi yên ở đó?
- Tại sao khi một mối quan hệ đang diễn ra rất tốt đẹp, mình lại bắt đầu lo lắng, nghi ngờ và vô thức tìm cách… phá hỏng nó?
- Tại sao mình muốn thành công, nhưng lại trì hoãn ngay khi cơ hội đến?
Chúng ta thường đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho sếp tồi, cho người yêu vô tâm, hay cho “số phận”. Nhưng sâu thẳm bên trong, có một giọng nói nhỏ nhẹ thì thầm rằng: Hình như, người đang ngáng đường mình, lại chính là mình.
Hiện tượng này gọi là Self-Sabotage (Tự phá hoại bản thân).
Và nếu bạn thấy mình cứ mãi mâu thuẫn giữa việc muốn thành công nhưng lại sợ hãi bước tới, thì cuốn sách… “The Mountain Is You” của Brianna Wiest được viết ra chính xác là để dành cho bạn.
Cuốn sách giải mã “Vùng An Toàn” đau khổ
Tại sao cuốn sách này lại trở thành hiện tượng toàn cầu và được chia sẻ điên cuồng trên mạng xã hội?
Nó giúp bạn hiểu lại điều gì? Rằng “tự phá hoại” không phải vì bạn lười biếng, yếu kém hay ghét bỏ bản thân. Ngược lại, đó là một cơ chế phòng vệ (defense mechanism) của tiềm thức. Bạn đang cố bảo vệ mình khỏi những rủi ro của cái mới, dù cái cũ có đau đớn đến đâu.
Nó khác gì so với sách self-help khác? Nếu các cuốn sách khác hô hào “Hãy vượt qua ngọn núi!”, thì Brianna Wiest nhẹ nhàng chỉ cho bạn thấy: Ngọn núi không nằm ở ngoài kia. Ngọn núi đó chính là những tổn thương, những nỗi sợ và những niềm tin sai lệch bên trong bạn.
Cuốn này dành cho ai?
- Người đang ở giai đoạn “chuyển giao” (muốn thay đổi nhưng sợ hãi).
- Người hay trì hoãn mãn tính.
- Người cảm thấy mình xứng đáng với những điều tốt đẹp hơn nhưng không dám với tới.
2 Insight “Chấn Động” Thay Đổi Cách Nhìn Của Mình
Đọc cuốn này không cho bạn cảm giác hừng hực khí thế, nó thấm thía nhưng rồi sẽ chữa lành. Dưới đây là 2 tư duy đắt giá nhất mình rút ra được:
1. Tự phá hoại bản thân thực chất là một dạng “Tình yêu lệch lạc”
Đây là ý tưởng khiến mình phải đặt sách xuống và ngồi thừ người ra.
Brianna giải thích: Khi bạn trì hoãn việc nộp đơn xin việc mới, không phải bạn lười. Đó là vì tiềm thức của bạn đang muốn bảo vệ bạn khỏi nỗi đau bị từ chối hoặc áp lực của môi trường mới.
“Tiềm thức của bạn thà chọn nỗi đau quen thuộc còn hơn là hạnh phúc lạ lẫm.”
Cơ thể và bộ não của chúng ta yêu thích sự quen thuộc (homeostasis). Nếu bạn đã quen với việc bị đối xử tệ, việc được đối xử tốt sẽ khiến bạn thấy… rợn người và xa lạ. Và thế là, bạn vô thức phá hỏng điều tốt đẹp đó để quay về với nỗi buồn quen thuộc.
Bài học: Đừng ghét bỏ bản thân vì đã tự phá hoại. Hãy cảm ơn nó vì đã cố bảo vệ bạn, nhưng sau đó hãy nói với nó rằng: “Cảm ơn, nhưng giờ tôi đã đủ lớn để đón nhận cái mới rồi.”
2. Cách để vượt qua ngọn núi không phải là leo lên nó, mà là “đào sâu” vào nó
Chúng ta thường nghĩ vượt qua khó khăn là phải leo lên đỉnh cao, chinh phục, chiến đấu. Nhưng Brianna cho rằng hành trình thực sự là hành trình đi vào bên trong (Inner Work).
Bạn phải đào xới những lớp đất đá của quá khứ:
- Tại sao mình lại sợ thành công?
- Cơn giận dữ này đang che đậy nỗi buồn nào?
- Sự ghen tị này đang chỉ cho mình thấy khao khát nào bị kìm nén?
Mỗi cảm xúc tiêu cực không phải là kẻ thù, chúng là những tấm biển chỉ đường. Khi bạn học cách giải mã cảm xúc thay vì trốn tránh nó, ngọn núi sẽ dần biến mất.
Tác động: Từ “Gồng Mình” sang “Chấp Nhận”
Gấp lại The Mountain Is You, bạn sẽ không còn cảm giác muốn “đánh nhau” với bản thân nữa.
Bạn sẽ thở phào nhẹ nhõm vì hiểu rằng mình không bị “hỏng”. Bạn chỉ đang vận hành theo một cơ chế cũ kỹ cần được nâng cấp.
Sự thay đổi lớn nhất mà cuốn sách mang lại là sự thông tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence). Bạn sẽ bình tĩnh hơn trước những biến cố, bớt dằn vặt khi lỡ mắc sai lầm, và quan trọng nhất: Bạn dám bước ra khỏi vùng an toàn, không phải bằng sự liều lĩnh, mà bằng sự thấu hiểu nội tâm vững chãi.
Lời nhắn gửi
Nếu bạn đang cảm thấy mình cứ đi vòng tròn, mãi không thoát ra được một vấn đề nào đó (tài chính, tình cảm, hay sự nghiệp)… thì có lẽ đã đến lúc dừng việc nhìn ra ngoài và bắt đầu nhìn vào trong.
Cuốn sách này giống như một người bạn tri kỷ, ngồi xuống bên cạnh, không phán xét, và giúp bạn gỡ từng nút thắt trong lòng.
Đôi khi, liều dũng khí lớn nhất không phải là chiến thắng cả thế giới, mà là chiến thắng cái tôi sợ hãi của chính mình.
Mình để link sách ở đây cho những ai đã sẵn sàng đối diện với “ngọn núi” của riêng mình:
👉 [Link mua sách The Mountain Is You tại đây – Tiki/Shopee]
(Lưu ý: Sách có bản dịch tiếng Việt rất mượt mà, nhưng nếu vốn tiếng Anh ổn, mình khuyên bạn đọc bản gốc để cảm nhận trọn vẹn chất thơ trong văn phong của Brianna).
